Bouwsector: investeer voor herstel!

9 februari 2012 - De bouwproductie in de eerste helft van 2011 viel mee, maar vanaf dat moment zat het weer echt tegen. In het belang van heel Nederland moeten we daarom nu erg voorzichtig zijn met de verzwakte bouw- en inframarkt. Die verdraagt absoluut geen aanvullende bezuinigingen of andere forse ingrepen.

Sterker nog: dat zou structurele schade opleveren voor de bouwsector - en daarmee aan het herstel van de hele economie. Deze woorden komen van Elco Brinkman, voorzitter van Bouwend Nederland. "Er is maar één remedie om onze hele economie uit het slop te krijgen: we moeten ophouden het vertrouwen in de woningmarkt de grond in te praten, maar weer investeren in energiezuinige woningen, in zorg- en schoolgebouwen, in wegen, spoor en ondergrondse infrastructuur. De behoefte is er, dat blijkt duidelijk uit alle cijfers en toekomstscenario's. De eerste vertrouwenwekkende maatregelen heeft het kabinet al genomen, bijvoorbeeld door de verhoogde NHG te laten doorlopen en - nog belangrijker - de overdrachtsbelasting te verlagen. In ieder geval moeten we die herstelmaatregelen meer tijd geven, om nog meer effect te genereren." 

Desastreuze neergang
Kijken we nu naar de prognoses, dan is dat plusje van 3,5 procent de spreekwoordelijke eerste zwaluw die voorlopig nog geen zomer maakt. Bovendien moet je dit 'herstel' van begin 2011 zien tegen de desastreuze neergang van de afgelopen jaren (minus vijftien procent), waardoor Nederlandse bouwbedrijven ruim 30.000 vaste medewerkers verloren, plus zo'n 10.000 in de flexibele schil. In de werkgelegenheid zien we het lichte herstel van de bouwproductie dan ook niet terug. De werkgelegenheid ging in de laatste maanden zelfs opnieuw hard onderuit. De teloorgang van 5.000 arbeidsplaatsen in januari is de grootste daling sinds 1 juli 2009. Dat is ernstig, en het EIB verwacht voor dit jaar zelfs een daling in de bouwproductie van 3,5 procent, ofwel: weg herstel. 

Bouwstops
Brinkman: "Dat komt onder andere door de afgeknepen financieringsmogelijkheden bij particuliere en publieke opdrachtgevers, die zich vertalen in bezuinigingen en bouwstops bij overheden - op alle niveaus - maar ook bij corporaties en bij al die miljoenen gewone huizenbezitters. De voortdurende negatieve discussie over de woningmarkt helpt ook niet. Het vertrouwen van het grote publiek is daardoor nog verder gezakt, zodat de malaise op de woningmarkt een 'self-fulfilling prophecy' is. Ondertussen wijzen de feiten ondertussen een andere kant op: het EIB liet onlangs al zien dat de verlaagde overdrachtsbelasting en zeker de verhoogde NHG inderdaad de klap voor de huizenmarkt significant hebben beperkt. Alle reden dus voor vertrouwen in de herstelmaatregelen."

Overdrachtsbelasting
"Het helemaal schrappen van de overdrachtsbelasting helpt nog meer, want zo win je direct weer een stukje investeringsvermogen, vervolgt Brinkman. " Dat is goed voor de doorstroming, ook remt het onnodig waardeverlies bij al die woningeigenaren. Koper, verkoper en financier zijn hier unaniem blij mee. Daarom willen we als bouwsector de snelle terugkeer van hypothecaire maatwerk, want ook dat is van 't grootste belang voor de markt en doorstroming, zoals blijkt uit het EIB- rapport. Dan kunnen koopstarters met hun goede perspectieven straks wél de stap naar een eigen huis mogen maken. We moeten maar eens af van het afknijpen van de starter, dat zorgt alleen maar voor onnodige stagnatie op de woningmarkt. Er is nog heel veel latente vraag. Als sector zullen we ook de marktkansen moeten benutten in de ruimte tussen de gereguleerde en de vrije markt. Er moeten bijvoorbeeld meer huurwoningen komen in de prijscategorie van 650 tot 900 euro per maand. Dan komt er voldoende aanbod voor mensen die graag willen doorstromen vanuit hun sociale huurwoning of koopwoning naar een luxere huurwoning. Die woningen moeten natuurlijk zo snel mogelijk gebouwd worden." 

School, zorg en infra
Brinkman: "Op het vlak van goede school- en zorggebouwen is een grote maatschappelijke vraag. Om die in te vullen zijn er meer stappen nodig. Vaak zijn het verouderde panden, die hard toe zijn aan grootschalige renovatie - of nieuwbouw. Ook hier zijn investeringen heel hard nodig, voor onze kinderen, onze zieken en ouderen. Goed zorgen voor die kwetsbaren betekent immers ook dat je hen een aangename woon- en verblijfomgeving biedt. Daar hebben ze gewoon recht op.
En als bijvoorbeeld een verpleegster van haar nieuwe koopwoning op weg gaat naar haar werkplek in dat totaal vernieuwde zorgcentrum, dan moet ze daar wel veilig en verantwoord kunnen komen. Zeker over een paar jaar is dat een echte vraag. Op het gebied van de mobiliteit zijn decentrale overheden nog te vaak 'pennywise, poundfoolish'. Als gemeentelijk wegenonderhoud alleen maar 'gaten vullen' is, als je als provincie nauwelijks de broodnodige extra wegen of rijbanen aanlegt, dan rem je het economisch herstel in je eigen gebied. Hetzelfde verhaal gaat op voor de ondergrondse infrastructuur: water-, stroom- en gasleidingen plus rioleringen. Juist nu moet je die aanpakken, omdat straks het gebruik alleen maar toeneemt - ook in krimpgebieden, ondanks economische malaise. De belasting van dat verouderde net stijgt dus, met alle kans op vervelende storingen. Het is kortom nu echt de tijd om te investeren, zodat Nederland sterker uit de crisis te voorschijn komt." 

Nu kiezen voor bouw
"De bouw staat er klaar voor - nog wel. Maar als er nog een paar jaren met dit soort harde klappen komen, moeten we straks bij het economisch herstel van Nederland met acht man het veld in," waarschuwt Brinkman. " Als we deze broodmagere jaren straks definitief achter ons hebben gelaten, heeft de bouw weer heel veel mensen nodig. Die tijd komt er echt aan, de EIB-cijfers wijzen daarop en we weten dat er eigenlijk - maar nu nog wat verborgen, door de crisis - een enorme vraag is naar goede woningen op de juiste plek, net als goede scholen en zorggebouwen. Dat geldt net zo goed in krimp- als groeigebieden. Ook is zeker dat de mobiliteit alleen maar toeneemt en dat dus de druk op wegen en infrastructuur groeit, juist bij economisch herstel. Genoeg werk aan de winkel! Het klinkt misschien nu nog gek, maar voor grote aantallen scholieren is dit het moment bij uitstek om te kiezen voor een baan in de bouwsector."

Doorsturen  |  1 reactie  |  Nieuwsbrief