Culturele diversiteit is bron voor innovatie

12 december 2012 - De Nederlandse bevolking bestaat uit steeds meer verschillende nationaliteiten. Daardoor neemt ook de multiculturaliteit in de maatschappij en op de werkvloer toe. In een verkennende studie heeft Panteia/EIM onderzocht wat deze diversiteit aan culturele invloeden betekent voor innovatieve ontwikkelingen in Nederland.

Immigratie dus niet alleen gezien als een oplossing voor het arbeidsmarkttekort maar ook als een bron voor innovatie. 

Heersende idee is dat buitenlanders vooral nieuwe ‘input’ leveren
Panteia/EIM heeft op basis van de huidige inzichten uit de (internationale) literatuur systematisch op een rijtje gezet welke onderbouwing en voorbeelden er zijn voor de stelling: ‘Buitenlanders hebben een positieve impact op de innovativiteit in Nederland’. Het algemene beeld is dat gemaakte veronderstellingen, over de relatie tussen buitenlanders en innovatie, meestal betrekking hebben op de ‘inputs’ van het innovatieproces. Dat geldt ook voor de meningen die hierover leven onder medewerkers en werkgevers. Aangenomen wordt dat de komst en aanwezigheid van buitenlanders zorgt voor meer kenniscirculatie, nieuwe ideeën, meer creativiteit, andere invalshoeken, en andere ervaringen, die vervolgens leiden tot meer innovatie. Als het gaat om ‘outputs’ in de vorm van product- en procesinnovaties, worden er weinig argumenten aangedragen en kan men nauwelijks voorbeelden noemen. 

Hoger opgeleide buitenlanders en meer diversiteit hebben positief effect op innovatie
De verschillende empirische studies die de relatie tussen buitenlanders en innovatie bestuderen, laten zien dat de aanwezigheid van meer buitenlanders in een bedrijf of regio niet zondermeer leidt tot innovatie. Een positieve impact op innovatie (met name procesinnovaties) is er wel van geïmmigreerde wetenschappers en ingenieurs en andere hoger opgeleide immigranten. Ook meer diversiteit qua herkomstlanden blijkt een positieve invloed te hebben op innovatie (met name productinnovaties). 

Immigranten stimuleren marktinnovaties door export en import met vaderland
Voor marktinnovaties worden wel argumenten genoemd, zoals voor het aanboren van nieuwe doelgroepen en nieuwe (grotere) export- en importmarkten. Dit wordt bevestigd door de empirie. Buitenlanders creëren meer export en import met hun eigen vaderland waardoor marktinnovaties tot stand komen. Deze effecten zijn groter als er sprake is van heterogene producten. Ook zijn de effecten groter als de buitenlanders net geïmmigreerd zijn en als zij cultureel behoorlijk afwijken van de cultuur in het gastland. 

Culturele diversiteit wordt als bron voor innovatie onvoldoende benut
Empirische inzichten op het gebied van etnisch ondernemerschap en teamdiversiteit laten vooralsnog geen overtuigende innovatieresultaten zien. Voorbeelden zijn er wel; die maken veelal gebruik van de andere taal/cultuur in de communicatie met klanten en in het aanboren van nieuwe doelgroepen. De andere achtergronden van buitenlanders zoals nieuwe inzichten, andere invalshoeken en andere ervaringen lijken we onvoldoende te benutten voor onze vernieuwingsactiviteiten. Culturele diversiteit wordt als bron van innovatie nog te weinig onder de aandacht gebracht. In een vervolgstudie zou gekeken moeten worden naar hoe innovaties door buitenlanders hun weg vinden, bij welk type medewerkers, sectoren, bedrijven en omgevingen, welke randvoorwaarden daarvoor gelden, en hoe dit soort innovaties gestimuleerd kunnen worden zowel door bedrijven als door het beleid.

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief