'47. 000 zzp'ers kunnen niet verder als zelfstandige'

20 september 2016 - Sinds de invoering van de wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) zijn tot nu toe zo’n 47.000 zelfstandigen zonder personeel opdrachten kwijtgeraakt. Van hen kon minder dan de helft verder op basis van payrolling, als uitzendkracht, of op een tijdelijk arbeidscontract.

De meeste getroffen zzp’ers raakten hun opdracht helemaal kwijt. De gevolgen zijn het grootst in de sociale sector, de zorg, en de ict. Een en ander blijkt uit onderzoek van Intelligence Group in samenwerking met ZZP-expert Pierre Spaninks.
 
Geen concrete aanwijzingen
Onlangs meldde staatssecretaris Wiebes van Financiën nog in antwoord op vragen uit de Tweede Kamer dat hij geen concrete aanwijzingen had voor negatieve effecten van de nieuwe regels voor de inhuur van zzp’ers.
"Het lag voor de hand dat de invoering van de modelovereenkomsten ingrijpende gevolgen zou hebben," zegt Spaninks. "Maar tot nu toe moesten we het doen met de verhalen van individuele zzp’ers en hun opdrachtgevers. De politiek kon daar weinig mee, in de discussie of de wet DBA niet overhaast was ingevoerd."
 Geert-Jan Waasdorp van Intelligence Group licht toe: "Afgelopen maanden hebben wij daarom een aantal vragen over de effecten van de wet DBA meegenomen in ons Arbeidsmarkt GedragOnderzoek. Dat houden wij al sinds 2003 elk kwartaal onder een representatieve groep van 5.000 werkende Nederlanders. Daardoor kunnen wij nu voor het eerst aan de hand van cijfers laten zien wat er gebeurt."
 
11,8 procent getroffen door de wet DBA
De wet raakt niet alle zzp’ers. Het gaat alleen om zzp’ers die zich aanbieden op de zakelijke markt, zoals ict’ers, communicatie-adviseurs en financiële specialisten. Volgens het kabinet bestaat een deel van hen uit ‘schijnzelfstandigen’. Die zouden werken op een manier die te veel lijkt op die van mensen in loondienst. Daarom zouden zij ook onder dat belastingregime zouden moeten vallen.
 
 

• De onderzoekers gaan ervan uit dat ongeveer 400.000 van de 1 miljoen zzp’ers zich specifiek op de zakelijke markt richten (business-to-business) en dus onder de werking van de wet vallen.
• Uit de resultaten van het Arbeidsmarkt GedragOnderzoek van augustus concluderen de onderzoekers dat van die 400.000 zzp’ers er sinds de invoering van de wet zo’n 47.200 (11,8 procent) van een van hun opdrachtgevers te horen hebben gekregen dat zij een opdracht niet als zelfstandige konden (blijven) uitvoeren. Dat is 11,8 procent.
• Minder dan de helft (42 procent) van die 47.200 zzp’ers kon die opdracht alsnog (blijven) uitvoeren via payrolling, als uitzendkracht, of op een arbeidsovereenkomst. Dan hebben we het over 19.800 zelfstandigen die als gevolg van de wet een niet-zelfstandige arbeidsrelatie moesten aangaan.
• De meeste van die 47.200 zzp’ers hebben echter helemaal van hun opdracht moeten afzien. Dan gaat het over 58 procent oftewel 27.400 mensen.
• De gevolgen van de wet DBA voor zzp’ers en hun opdrachtgevers verschillen per sector. Ze zijn het grootst in de sociaal-maatschappelijke beroepen, waar 16 procent niet meer als zelfstandige aan het werk kon. Daarop volgen de ict en de automatisering met negen procent en de consultancy met 7 procent.

 
Aan de AGO-meting 2016-Q3 namen 3.639 personen deel van wie 322 zzp’ers. De resultaten zijn statistisch bewerkt om over- of ondervertegenwoordiging van bepaalde categorieën te compenseren. Daardoor kunnen betrouwbare uitspraken worden gedaan over de totale populatie.
 
'Wet DBA is bepaald geen precisie-instrument'
Als zo veel zzp’ers er last van hebben, schiet de wet DBA zijn doel dan niet voorbij? Dat ligt er maar aan hoe je het bekijkt, meent Spaninks. "Oorspronkelijk wilde het kabinet door strenger te handhaven op schijnzelfstandigheid 100 miljoen euro bezuinigen op de zelfstandigenaftrek. Daarvoor moet je ruim 30.000 zzp’ers uit het systeem halen. Dat gaat lukken op deze manier.
Maar idealiter wil je dan alleen de ‘schijnzelfstandigen’ treffen waar het allemaal om begonnen was, en geen echte zzp’ers. Of ook dát lukt, valt nog maar te bezien. Deze wet is bepaald geen precisie-instrument."
 
Intelligence Group en Pierre Spaninks blijven hun onderzoek voorlopig elk kwartaal doen, om te volgen hoe de positie van zzp’ers op de arbeidsmarkt zich verder ontwikkelt.

Doorsturen  |  1 reactie  |  Nieuwsbrief