'Fysieke opgaven vereisen investeringen en slimme oplossingen'

25 april 2017 - Nederland staat voor een aantal grote fysieke opgaven om het hoge niveau van leefbaarheid en bereikbaarheid te behouden, met voldoende ruimte voor wonen, werken en natuur.

Zo kan de bouwproductie de bevolkingsgroei alleen bijhouden als het aantal locaties toeneemt, moet worden geïnvesteerd in (betere benutting van) wegen en openbaar vervoer om Nederland mobiel te houden aan en moet de biodiversiteit in het landelijk gebied worden vergroot. In de vandaag verschenen uitgave Schaarse ruimte, slimme oplossingen doen VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland voorstellen voor slimme en duurzame oplossingen en gerichte investeringen. De plannen maken onderdeel van het investeringsprogramma NL Next Level.

Forse druk
Met een groeiende economie, een forse toename van de bevolking en een daarmee gepaard gaande vraag naar woningen en mobiliteit neemt de druk op het relatief kleine Nederlandse oppervlakte de komende jaren fors toe. Tegelijk wil ons land voldoen aan de klimaatdoelstellingen van Parijs, zijn verdere verduurzaming en technologische innovatie in de landbouw een must om toekomstige voedseltekorten en aantasting van de leefomgeving te voorkomen en is er de constante noodzaak het land te beschermen tegen het water.
Nederland staat hiermee voor een aantal grote ruimtelijke opgaven die vragen om gerichte investeringen in de fysieke ruimte, een publiek-private aanpak met slimme doorbraakprojecten en goede samenwerking tussen kabinet, lagere overheden en bedrijfsleven, aldus de ondernemersorganisaties.

Mobiliteit
Nederland loopt vast. In het stedelijk gebied zit het openbaar vervoer aan de rand van zijn capaciteit en op de wegen groeit de congestie tot 2021 met 38 procent. Nieuwe knelpunten ontstaan vooral in en tussen de grote steden. Zonder ingrijpen loopt de maatschappelijke schade door files - in 2015 al drie miljard euro - nog verder op.
De ondernemersorganisaties doen voorstellen om bestaande knelpunten op te lossen en om te komen tot systeemveranderingen. Zij bouwen daarmee voort op het manifest Vooruit van de Mobiliteitsalliantie, het recent gelanceerde samenwerkingsverband van organisaties in de mobiliteitsbranche. Zo pleiten zij onder meer voor een investeringsplan voor de verbetering van de capaciteit en kwaliteit van de infrastructuur op water, weg en spoor. Daarvoor zou het volgende kabinet structureel 1 miljard euro per jaar extra moeten uittrekken. Investeringen blijven nodig, al is duidelijk dat uitsluitend méér wegen en spoor onvoldoende zijn om de mobiliteitsgroei op te vangen. Aanvullend kunnen bestaande wegen en sporen veel beter en slimmer worden benut.

Betalen naar gebruik
Samen met de overheid wil het bedrijfsleven verder nieuwe en duurzame concepten uitwerken, zoals mobility as a service, waarbij abonnementen reizigers toegang geven tot mobiliteit in al zijn vormen; smart logistics in de transport- en distributieketen, waarbij efficiënter gebruik wordt gemaakt van transportcapaciteit en infrastructuur; en smart traffic, waarbij bijvoorbeeld verkeerslichten communiceren met connected auto's om de doorstroming te verbeteren. Ook willen de ondernemersorganisaties dat in de komende kabinetsperiode wordt geëxperimenteerd met het verruilen van de autobelastingen voor vormen van betalen naar gebruik. Dat is nodig om zowel de technologie en organisatie als de effecten op de keuzes en het gedrag van reizigers goed te onderzoeken.
Maatregelen zijn ook nodig om de toppositie van de mainports te behouden. Dat vraagt om investeringen in onder meer de veiligheid van Schiphol, de transitie van fossiel naar niet-fossiel in de haven van Rotterdam en betere verbindingen vanuit de mainports met het achterland.

Bouwen en wonen
Door de toename van het aantal huishoudens (900.000 tot 2030) zijn de komende tien tot vijftien jaar circa 80.000 nieuwe woningen per jaar nodig. De huidige bouwproductie van circa 50.000 woningen per jaar loopt daar ver bij achter. Een tekort aan bouwlocaties is daarvan de voornaamste oorzaak. Dat doet zich met name voor in de Randstad, waar de vraag ook nog eens het grootst is. Overheden moeten daarom prioriteit geven aan het inventariseren en ontwikkelen van potentiële bouwlocaties, zowel binnen als buiten de steden. Een faciliterend grondbeleid en reële grondprijzen zijn daarbij de uitgangspunten.
Om de verduurzaming van bestaande woningen te versnellen - volgens de klimaatdoelen moet de gebouwde omgeving in 2050 CO2-neutraal zijn - stellen VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland onder meer een uitrol van energieabonnementen voor, die huishoudens financieel en technisch 'ontzorgen'. Hierbij wordt de besparing op de energierekening gebruikt om de investering af te lossen zonder dat men daarvoor bij de bank hoeft aan te kloppen of eigen spaargeld moet aanspreken. Na een aantal jaren gaat de energierekening blijvend omlaag. Voor grote verduurzamingsprojecten moeten er overheidsregelingen zijn die voorzien in garantstellingen en het afdekken van onrendabele toppen.

Landelijk gebied
Ten aanzien van het landelijk gebied wil het bedrijfsleven samen met de overheid werken aan het economisch versterken van de krimpregio's, het vergroten van de innovatiekracht en het verbeteren van de leefbaarheid, het cultuurlandschap en de biodiversiteit. Topsectoren in de land- en tuinbouw hebben een aantal projecten geformuleerd die als voorbeeld kunnen dienen voor de transitie die de hele keten inzet ten behoeve van gezond en veilig voedsel en een gezonde leefomgeving. De overheid kan helpen om die transitie te versnellen.

De uitgave Schaarse ruimte, slimme oplossingen maakt deel uit van investeringsprogramma NL Next van VNO-NCW, MKB-Nederland en LTO Nederland. Hierin doen zij voorstellen voor een welvarende en duurzame toekomst van Nederland met kansen voor iedereen.
 

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief