Gelijkwaardige samenwerking met Belastingsdienst nog lang geen feit

14 april 2011 - Er bestaan nog steeds de nodige misvattingen en kennishiaten over het in 2005 door de Belastingdienst geïntroduceerde Horizontaal Toezicht. Hoewel deelnemers aan de convenanten Horizontaal Toezicht over het algemeen positief zijn, is deze ‘gelijkwaardige en transparante samenwerking’ met de Belastingdienst nog maar deels geland bij middelgrote bedrijven.

Dit blijkt uit de Grant Thornton Business Monitor (GTBM), uitgevoerd door Intomart GfK onder bijna 250 bedrijven met minimaal acht miljoen euro omzet en/of meer dan 50 medewerkers. 

Wat is Horizontaal toezicht?
Bij Horizontaal Toezicht behoren de traditionele boekenonderzoeken in het verleden ook echt tot de verleden tijd. In plaats daarvan werkt de Belastingdienst in het heden met de cliënt, liefst zonder controles, op basis van wederzijds vertrouwen en respect. Uit het onderzoek komt naar voren dat de respondenten slechts deels op de hoogte zijn van de aspecten van Horizontaal Toezicht. De kennis is soms onvolledig of zelfs onjuist. Zo denkt 36 procent ten onrechte dat het eenzijdig en per direct opzeggen van het convenant niet mogelijk is. 41 procent moet zelfs het antwoord op deze vraag schuldig blijven. Verder denken zeven op de tien bedrijven ten onrechte dat het beschikken over een fiscaal beheersingsysteem voorwaarde is voor deelname. Bij conflicten gerelateerd aan de uitleg van het convenant is de helft (49 procent) in de verkeerde veronderstelling dat de fiscale rechter moet worden ingeschakeld, slechts zes procent weet het goede antwoord: de civiele rechter. 

Effect op snelheid afsluiten boekjaar
Gekeken naar het kostenverlagende effect van Horizontaal Toezicht geeft een derde van de respondenten – werkzaam bij een organisatie met een convenant – aan dat het convenant op korte termijn niet kostenverhogend, maar ook niet kostenverlagend is geweest. Bijna een kwart stelt dat het te vroeg is om de financiële gevolgen te overzien. Wel gaat bijna een kwart er vanuit dat op lange termijn het convenant kostenverlaging met zich meebrengt. Robert Heijjer, partner bij Grant Thornton en initiator van het onderzoek: "Voor de ondernemers is vooral belangrijk dat deze nieuwe manier van samenwerken met de fiscus een positief effect heeft op de snelheid van het afsluiten boekjaar en het kostenaspect. Dit hogere tempo is natuurlijk aantrekkelijk voor bedrijven met het oog op hun stakeholders." 

Voldoende personele capaciteit Belastingdienst
De vernieuwde wijze van werken van de Belastingdienst wordt in de meeste gevallen positief (57 procent) of neutraal (23 procent) ervaren. Dit vooral vanwege de ‘gelijkwaardige samenwerking’ en de ‘duidelijkheid’. Vermindering van de fiscale onzekerheden en de snellere standpuntbepaling van de fiscus worden door de meeste respondenten herkend als eigenschappen. 60 procent verwacht het boekjaar sneller af te sluiten met een convenant. Ook worden verbeterpunten genoemd, zoals op het vlak van informatieverstrekking, snelheid van rapportage en vastlegging van afspraken. Heijjer: "Ik sluit mij aan bij de opinie van de Tilburgse hoogleraar belastingrecht Peter Essers. Hij stelt dat Horizontaal Toezicht alleen succesvol kan zijn als de – momenteel inkrimpende – Belastingdienst voldoende personele capaciteit beschikbaar stelt en ruimte biedt voor arbitrage of mediation bij uitleg van geschillen inzake convenanten." 

Meer participatie accountant gewenst
Positief volgens de onderzoekers is dat in veel gevallen Horizontaal Toezicht wordt besproken met de accountant: 54 procent heeft dit gedaan en 28 procent is dit van plan te gaan doen. Bovendien geeft eveneens 54 procent van de respondenten aan geadviseerd te worden over Horizontaal Toezicht door de accountant. Heijjer: "Als het gaat om de rol van de accountant denk ik dat daar nog stappen te nemen zijn. Bij slechts iets meer dan de helft van de onderzochte bedrijven is men actief betrokken bij advisering van ondernemers. De Belastingdienst zou hier scherper op kunnen inzetten door in de uitnodiging voor het oriënterende gesprek omtrent een individueel convenant de gewenste participatie van de ‘huisaccountant’ meer te benadrukken." 

Seminar
Voorzitter van de vaste kamercommissie voor Financiën, Ineke Dezentjé Hamming-Bluemink, ontving het eerste exemplaar van het onderzoeksrapport in ontvangst tijdens het Grant Thornton-seminar ‘De fiscus boven u of naast u?’ in Wassenaar. Misvattingen, kennishiaten, maar ook positieve ervaringen kwamen tijdens in de bijeenkomst aan de orde. Dit alles onder leiding van dagvoorzitter Michiel Bicker Caarten. Ondernemer, oud-minister en hoogleraar prof. dr. Willem Vermeend verzorgt de key-note speech. Ook vertegenwoordigers van de Belastingdienst, Facilicom Services Group en Grant Thornton lieten hun licht schijnen over Horizontaal Toezicht.

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief