Nog te veel drempels voor ondernemers met een arbeidshandicap

22 november 2018 - Het aantal ondernemers met een arbeidshandicap neemt de laatste jaren toe. Vooral de vrijheid, flexibiliteit van werkuren en het zelf kunnen kiezen van de werkplek maken het starten met een eigen zaak aantrekkelijk. Toch stoten (startende) ondernemers met een arbeidshandicap nog op veel drempels.

Dat blijkt uit een bevraging van de Stichting Innovatie & Arbeid. Een lening en verzekering krijgen loopt vaak moeilijk voor mensen met een arbeidshandicap. Verder vinden zij moeizaam de juiste informatie, hulp en ondersteuning. Een centraal informatiepunt voor ondernemers met een arbeidshandicap moet hen beter de weg wijzen.
Hans Maertens, voorzitter Commissie Diversiteit: "De werkzaamheidsgraad van personen met een arbeidshandicap in Vlaanderen ligt erg laag. Slechts vier op de tien personen met een arbeidshandicap zijn actief op de arbeidsmarkt. We laten dus nog veel onbenut talent liggen. Het ondernemerschap is een aantrekkelijke piste voor een job dicht bij huis en aangepast aan de arbeidshandicap. Ondernemers met een arbeidshandicap ervaren echter nog veel drempels. De Commissie Diversiteit stelt oplossingen voor zodat meer personen met een arbeidshandicap kunnen kiezen voor ondernemerschap."

Ondernemen met een arbeidshandicap
Hoe groot de groep zelfstandige ondernemers met een arbeidshandicap in Vlaanderen precies is, valt moeilijk te zeggen. Volgens de Enquête naar de arbeidskrachten (EAK) van de FOD Economie waren er 8.670 zelfstandige ondernemers met een erkende handicap of langdurig gezondheidsprobleem in 2016. Het RIZIV telde 14.290 invalide zelfstandige ondernemers (= langer dan een jaar arbeidsongeschikt) in 2016 Beide cijferreeksen wijzen in elk geval op een stijgende trend.
Ondernemers met een arbeidshandicap kunnen beroep doen op een aantal tegemoetkomingen. Zo is er bijstand van een tolk Vlaamse gebarentaal mogelijk, een tegemoetkoming voor aangepast gereedschap en kledij en voor de aankoop of installatie van aanpassingen aan de arbeidspost. Tot slot compenseert de Vlaamse ondersteuningspremie (VOP) het rendementsverlies van personen met een arbeidshandicap. Uit de cijfers die de Stichting Innovatie & Arbeid verzamelde, blijkt slechts een bescheiden, maar wel groeiend gebruik van deze steunmaatregelen.

Stimulansen en drempels voor ondernemerschap
Aan de hand van een enquête bij 247 mensen met een arbeidshandicap en tien diepte-interviews schetst de Stichting Innovatie & Arbeid een beeld van ondernemen met een arbeidshandicap.
Een grote meerderheid ervaart vrijheid en flexibiliteit (92 procent), voldoening (92 procent) en autonomie en onafhankelijkheid (91 procent) als een uitgesproken stimulans om te kiezen voor ondernemerschap. Ook het verwerven van een eigen inkomen (77 procent), het kiezen van de werkplek (77 procent) en bijdragen aan de maatschappij (73 procent) scoren hoog. Een grote meerderheid ziet ondernemerschap als een oplossing voor het gebrek aan kansen (79 procent) of ontevredenheid (72 procent) in loonarbeid.  
 Bij het kiezen voor ondernemerschap duiken echter ook moeilijkheden op. Voor een grote meerderheid (86 procent) vormt een gebrek aan financiële mogelijkheden een eerste drempel. Het financiële aspect is trouwens de vaakst genoemde reden om de eigen zaak stop te zetten. Voor velen (70 procent) is een gebrek aan voorspelbaarheid en zekerheid naar de toekomst (van hun handicap) een belemmerende factor. Een derde heikel punt (68 procent) is het vinden of krijgen van de goede informatie en begeleiding, vooral dan over regelgeving. Een grote meerderheid ziet het moeilijk verkrijgen van een verzekering (84 procent) en de vrees om de uitkering te verliezen (81 procent) als de drempels die sterkst gerelateerd zijn met hun arbeidshandicap.

35 acties voor kwalitatief ondernemerschap
De Commissie Diversiteit vindt dat ondernemerschap belangrijke kansen biedt voor personen met een arbeidshandicap om werk en werkomgeving zo goed mogelijk aan te passen en dicht bij huis te organiseren. Daarom stelt ze 35 acties voor die op drie domeinen moeten zorgen voor een kwalitatief ondernemerschap. Deze acties moeten leiden tot een betere toeleiding tot het ondernemerschap, een betere toegang voor startende ondernemers en ondersteuning doorheen de hele loopbaan als ondernemer.

Betere financieringsmogelijkheden en toegankelijkheid van verzekeringen
De Commissie Diversiteit vindt het o.a. belangrijk dat mensen met een arbeidshandicap gebruik kunnen maken van de gangbare financieringskanalen bij het opstarten van een zaak. Hen goed informeren en duidelijke criteria en transparante procedures hanteren voor het al of niet verlenen van leningen en verzekeringen kan al een eerste verbetering zijn. Daarnaast wijst de commissie op het belang om het personeel van banken en verzekeringen bewust te maken van de vele misvattingen over talenten en capaciteiten van mensen met een arbeidshandicap. Daarom plant de Commissie Diversiteit een ronde tafel met de banken- en verzekeringssector om deze bewustwording te versnellen en de uitbouw van een startersvriendelijk aanbod voor deze groep te bespreken.

Centraal informatiepunt voor ondernemers met een handicap
Daarnaast pleit de Commissie Diversiteit voor één toegankelijk informatiepunt dat alle nuttige info voor een (startende) ondernemer met een arbeidshandicap bundelt. Nu is de informatie te gefragmenteerd, moeilijk te vinden en te weinig op maat van de verschillende handicaps. GTB, de dienst voor arbeidsbemiddeling van mensen met een arbeidshandicap, zou volgens de Commissie Diversiteit deze rol op zich kunnen nemen. Ook organisaties die geregeld met de doelgroep in contact staan, zoals mutualiteiten, kunnen een sleutelrol opnemen. Zij zijn goed op de hoogte van de situatie en kunnen daardoor efficiënt doorverwijzen en zorgen dat mensen niet vroegtijdig afhaken in hun zoektocht naar informatie.
Tot slot pleit de Commissie Diversiteit voor meer samenwerking tussen GTB en VDAB. Succesvolle trajecten naar ondernemerschap zoals starterslabo’s en ‘maak werk van uw eigen zaak’ leggen mooie resultaten voor, maar zijn te weinig bekend bij mensen met een arbeidshandicap. Ook de Z²O-trajecten van GTB die specifiek voor ondernemen met een arbeidshandicap bedoeld zijn, zijn waardevol, maar nog te weinig bekend bij de doelgroep
 

Doorsturen  |  1 reactie  |  Nieuwsbrief