Schaalvoordelen nog steeds belangrijk

16 mei 2011 - In veel hoogontwikkelde economieën, waaronder dus ook Nederland, is het percentage ondernemers in de beroepsbevolking de laatste decennia flink gestegen. Velen van hen hebben kleine bedrijven. Het hogere aantal kleine ondernemers roept de vraag op in hoeverre benutting van schaalvoordelen door ondernemers tegenwoordig nog belangrijk is.

De schattingsresultaten van een door EIM samen met de Universiteit van Huelva uitgevoerd internationaal onderzoek laten zien dat, ondanks de stijgende aantallen ondernemers, de exploitatie van schaalvoordelen nog steeds een belangrijke rol speelt in moderne economieën. 

Lucas-hypothese
Tot zo’n 30 jaar geleden werd algemeen aangenomen dat de gemiddelde grootte van bedrijven zou blijven stijgen met het niveau van economische ontwikkeling. Door de almaar stijgende kapitaalintensiteit zouden de lonen van werknemers harder stijgen dan de (verwachte) inkomsten van ondernemers waardoor een baan in loondienst voor steeds meer mensen aantrekkelijk zou worden. Dit veronderstelde positieve verband tussen economische ontwikkeling en gemiddelde bedrijfsgrootte is ook wel bekend als de ‘Lucas-hypothese’, naar een beroemd paper van de econoom en Nobelprijswinnaar Robert Lucas. 

Geschat model
Echter, de laatste decennia is het aantal ondernemers in de beroepsbevolking in veel landen sterk gestegen. Onder meer de ICT-revolutie en de opkomst van de dienstensector hebben het makkelijker gemaakt om een eigen bedrijf op te zetten. Dit roept de vraag op in hoeverre de Lucas-hypothese tegenwoordig nog steeds geldig is. In het onderzoek is een model geschat waarbij de gemiddelde bedrijfsgrootte van een land afhangt van het niveau van de economische ontwikkeling en een tijdstrend. Deze tijdstrend geeft het effect weer van allerlei algemene ontwikkelingen (zoals ontwikkelingen in ICT en een toegenomen hang naar autonomie bij werkenden) terwijl het niveau van economische ontwikkeling (gemeten als inkomen per hoofd van de bevolking) het belang van schaalvoordelen voor de gemiddelde bedrijfsgrootte weergeeft. 

Schaalvoordelen nog steeds belangrijk
Het model is geschat voor 23 OESO landen over de periode 1972-2008. Voor vijftien van die landen, waaronder Nederland, vinden we een significant positief verband tussen economische ontwikkeling en de gemiddelde bedrijfsgrootte. Dit laat zien dat de benutting van schaalvoordelen nog steeds een belangrijke rol speelt in moderne economieën. Daarnaast is in veel landen sprake van een negatieve tijdstrend die samenhangt met het stijgend aantal kleine bedrijven. Een mogelijke verklaring voor onze resultaten is dat de ICT revolutie niet alleen kleine bedrijven heeft bevoordeeld door lagere transactiekosten, maar ook grote bedrijven door lagere interne kosten van communicatie en coördinatie. Verder is het mogelijk dat veel nieuwe bedrijfstakken die ontstonden tijdens de ICT revolutie nu een meer volwassen fase in de levenscyclus hebben bereikt, waarin schaalvoordelen belangrijker zijn dan in de vroege fasen.

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief