Piek nieuwe cao’s blijft opnieuw uit

17 november 2020 - De net weer aarzelend op gang gekomen cao-onderhandelingen stagneren opnieuw, dit ondanks een aantal van negentien nieuwe cao’s in oktober. De gedeeltelijke lockdown van begin november en de daaruit voortkomende onzekerheid staan ook de komende weken een echte inhaalslag in de weg. Daarnaast bemoeilijkt een groot verschil tussen de vakbondswensen (met meestal een looneis van vijf procent) en de werkgeversinzet steeds sterker de besprekingen.

Dat stelt AWVN, de belangrijkste arbeidsvoorwaarden­adviseur van Nederlandse werkgevers, in haar cao-maandbericht. Op dit ogenblik hebben 225 cao’s hun einddatum bereikt zonder dat er een nieuwe cao is afgesloten. AWVN voorzag eerder dat dit najaar het aantal nieuwe cao’s sterk zou oplopen.
Hoewel de 19 oktober-akkoorden het hoogste maandelijkse aantal vormen sinds het uitbreken van de coronacrisis, is ook dit laag in vergelijking met andere jaren. Sinds 2008 is het aantal in oktober afgesloten akkoorden niet zo laag geweest.

Gemiddelde loonafspraak
De gemiddelde loonafspraak bedroeg in oktober 1,7 procent. Dat is veel lager dan vóór de crisis (toen boven de drie procent) en ook lager dan de afgelopen maanden. AWVN verwacht dat in november en december opnieuw lagere gemiddelden zullen worden afgesproken.
 Tot dusver werden dit jaar 128 cao’s gesloten, waarvan de meeste vóórdat de crisis uitbrak. In een normaal jaar worden tot en met oktober ruim 260 cao’s afgesloten.
 
Kerncijfers
 

• Loonafspraken oktober gemiddeld 1,7 procent
• Loonafspraken 2019 gemiddeld 2,8 procent
• Loonafspraken 2020 gemiddeld 2,6 procent
• Hoogste maandgemiddelde afgelopen jaren: 3,1 procent in december 2019
• Aantal nieuwe cao-akkoorden in oktober 2020: negentien
• Gemiddeld aantal nieuwe cao-akkoorden in maand oktober: 30
• Aantal aflopende cao’s in 2020: 399 voor 2,4 miljoen werknemers
• Aantal vernieuwde cao’s die in 2020 ingaan: 170 voor 1,3 miljoen werknemers
• Aantal openstaande cao’s: 225 voor 1,1 miljoen werknemers

 
Analyse
Hoewel op grond van het kleine aantal nieuwe cao’s geen harde conclusies mogen worden getrokken, lijkt de trend in de loonafspraken duidelijk neerwaarts. De gemiddelde loonafspraak ging van 3 procent in januari en februari naar net boven de twee in de afgelopen maanden, maar zakte in oktober voor het eerst onder die twee procent.
Achter die dalende trend gaan behoorlijke sectorale verschillen schuil. Met name in het onderwijs en de zorg komen nog loonafspraken tot stand op pre-coronaniveau (hoger dan drie procent). Dat is een gevolg van maatschappelijke druk, aanhoudende krapte op de arbeidsmarkt en een andere dynamiek (door overheidsbegrotingen gedreven).
 
Akkoord onder de loep: Groen, Grond en Infrastructuur (onderhandelingsresultaat)
 

• Looptijd: 1 januari 2021 tot en met 31 december 2021. Daarmee is dit, na Taxivervoer, de tweede 2021-cao.
• Loonparagraaf: Cao-lonen stijgen met een procent per 1 januari 2021 en met 0,5 procent per 1 juli 2021: 0,5 procent.
• Werkweek: Naast de bestaande 38-urige werkweek zal per 1-1-2021 de mogelijkheid van een 40-urige werkweek worden ingevoerd. In de cao wordt een aparte loontabel voor 40 uur opgenomen. In overleg kiest werkgever en de werknemer voor een 38-urige of 40-urige werkweek. Voor nieuwe arbeidsovereenkomsten op basis van 40 uur wordt direct ingeschaald op 40 uur.
• Dagvenster: Per 1 januari 2021 is er 1 dagvenster (zes tot achttien uur). Op verzoek van de werknemer en met instemming werkgever is een werktijd mogelijk die tussen 5 uur tot 22 uur ligt.
• Regeling eerder stoppen met werken: In een protocol is een onderzoekafspraak opgenomen hoe de seniorenregeling en RVU bij kunnen dragen tot vervroegd uittreden en welke middelen daarvoor beschikbaar staan. Vanaf de leeftijd van 45 jaar wordt het mogelijk gemaakt bovenwettelijke vakantiedagen op te sparen langer dan vijf jaar conform de fiscale voorwaarden.
• Werkgeluk: In een protocol is een onderzoekafspraak opgenomen naar werkgeluk.
• Een commissie van werkgevers en werknemers komt tot een checklist hoe de sector om kan gaan met rouwverwerking.
• De cao is ook wel bekend onder de namen Loonwerk, Landbouwwerktuigen Exploiterende Ondernemingen en LEO.

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief