De circulaire economie komt eraan – zo bereiden organisaties zich voor

16 september 2022 - Als Nederland in 2050 klimaatneutraal wil zijn, zal de economie voor een groot deel circulair zijn. Er zijn nu al organisaties die het fundament leggen voor bedrijfsvoering die aan een grotere vraag naar duurzaamheid kan voldoen. Euan Davis, Associate Vice President bij Cognizant legt uit hoe klantverwachtingen veranderden en ziet drie gewoontes bij organisaties die daar goed op inspelen.

Tot voor kort dachten bedrijven én consumenten maar weinig na over wat er met producten gebeurt nadat ze verkocht en gebruikt waren. Als maatschappij stopten we afval weg als slechte dromen waar we niet meer aan wilden denken. Maar deze weggooicultuur staat onder druk: het frustreert mensen als fabrikanten een slechte impact op het milieu hebben. Monteurs komen er niet meer mee weg als ze het advies geven: ‘u kunt beter een nieuwe kopen…’

Een nieuwe levenscyclus
Circulaire bedrijven geven producten een nieuwe levenscyclus. Ze elimineren afval al in het ontwerpproces, verlengen de levensduur en bedenken hoe gebruikte materialen terug kunnen keren in de cyclus. Consumenten verwachten dit ook: volgens een Engelstalig rapport zal in 2025 40 procent van de klanten zijn koopgedrag aanpassen aan de duurzaamheid van merken en retailers.  Ook veranderende supply chains, ‘groene’ wetgeving, belastingen, de service economie en de opkomst van ‘deel’gebruik duwen de afvalcultuur naar de rand van de afgrond. Producten en diensten die daaraan tegemoet kunnen komen moeten anders zijn, en dat vereist een andere manier van samenwerken. Het Internet of Things (IoT), het ‘Everything as-a-Service (XaaS) model, Artificial Intelligence (AI) en andere intelligente technologieën maken dat mogelijk. Dit zijn drie stappen die ondernemers kunnen nemen richting een meer circulaire manier van zakendoen.
 

Maak hergebruik deel van je ontwerp
Er zijn verschillende ondernemers die de afgelopen jaren geld zagen in het opkopen van oude mobiele telefoons. Zij halen de bruikbare onderdelen uit op het eerste oog waardeloze GSM’s en gebruiken die om andere exemplaren een nieuw leven te geven. Ze zien brood in ‘afval’ dat Samsung of Apple (nog) niet zomaar terugneemt.
Andere organisaties doen er goed aan lessen te trekken uit verdienmodellen als deze – de circulaire economie te begrijpen en er daarna deel aan te nemen. Ze moeten wel, aangezien de overheid in 2050 een ‘economie zonder afval’ wil. Het voorbeeld van de telefoonhandelaars laat zien dat er waarde zit in het materiaal dat we vroeger weggooiden. Bedrijven moeten die waarde van bestaande onderdelen inschatten en in kaart brengen, en bij andere onderdelen van hun producten zorgen dat ze die waarde krijgen. Maak hergebruik deel van het ontwerp van je product, dienst en uiteindelijk bedrijf. Want deze nieuwe aanpak vraagt om nieuwe processen en systemen voor wanneer producten hun eerste leven gehad hebben.

Breid de waardeketen uit
Om producten gedurende verschillende delen van hun lifecycle te kunnen managen, hebben organisaties méér samenwerking nodig tussen verschillende onderdelen van de waardeketen. Afval aan het eind van de keten kan namelijk een grondstof zijn voor het begin van een productieproces. Denk aan een vloerenfabrikant die oude vloeren verzameld, ze recyclet en van de gebruikte, afgedankte vloeren compleet nieuw laminaat of tapijt maakt. 
De waardeketen gaat dan ook (veel) verder dan sales: het gaat namelijk tot aan het gebruik bij de consument. Producten kunnen IoT-sensoren krijgen die het gebruik van XaaS-modellen nog verder aan kunnen wakkeren. Fabrikanten houden de verantwoordelijkheid over scooters, steps, fietsen of auto’s in de deeleconomie. Ze kunnen proactief onderhoud plegen en zélf de regie voeren over hergebruik en herstel. Zo verlengen ze de levensduur van hun producten.

Denk in systemen 
Voor organisaties die de waardeketen van veraf bekijken is ‘systeemdenken’ een logische vervolgstap in hun strategie. De term is een benadering van management en operaties waarin men besluitvorming onder de loep neemt met de centrale vraag: "Wat zijn de potentiële gevolgen voor ons systeem?"
Een besluit dat je op één pijler van je organisatie neemt, zoals bijvoorbeeld een instructie voor personeel, heeft invloed op een hele afdeling, een businessunit, de organisatie, klanten, leveranciers, duurzaamheid, enzovoorts.
Soms zijn de relaties onderling niet duidelijk – maar computers maken ze beter inzichtelijk dan we ons slechts een paar jaar geleden voor konden stellen.

Samenwerking
Om een circulaire economie te bouwen is samenwerking het toverwoord – samenwerking met stakeholders binnen én buiten de eigen organisatie. Dáár is systeemdenken ook waardevol. Zonder systeemdenken kun je geen nieuwe services en kansen rondom de levenscyclus van een product of dienst bedenken. Organisaties moeten besluiten altijd nemen in het licht van een compleet ecosysteem. Daar is een nieuw niveau van visie voor nodig én heel veel lef van organisaties die van een lineair- naar een circulair systeem durven te stappen. Als we echt klimaatneutraal willen worden is circulariteit één van de belangrijkste manieren waarop we gezonde, sociale en duurzame organisaties bouwen
 
 

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief