Technologische innovatie op de werkvloer gebaat bij uitbreiden informatierecht OR

25 mei 2023 - De beste manier om technologische innovatie op het werk in goede banen te leiden, is door werknemers goed bij het innovatieproces te betrekken. In Nederland kan dat onder meer via de ondernemingsraad, die sinds 1998 bijvoorbeeld adviesrecht heeft op het invoeren van nieuwe technologie. Maar de belangrijkste bepalingen in de wet op ondernemingsraden die toezien op technologische innovatie, functioneren – althans in de verpleeghuiszorg -- niet of nauwelijks.

Dat blijkt uit het promotieonderzoek van rechtswetenschapper Robbert Coenmans, dat hij op 31 mei 2023 verdedigt aan Tilburg University. Coenmans doet diverse aanbevelingen voor het laten slagen van technologische innovatie op de werkvloer. 
Technologie verandert ons werk, en digitale technologie misschien wel steeds sneller. Maar hoe zorgen we dat iedereen daarin mee kan en dat de technologie ook echt een verbetering is? De wet op ondernemingsraden (WOR) kent een aantal bepalingen die rechten geven met betrekking tot technologie, bijvoorbeeld een adviesrecht op het invoeren van nieuwe technologie, maar onderzoek naar de werking ervan ontbrak tot nu toe. Robbert Coenmans onderzocht die werking daarom in de verpleeghuiszorg, waar technologische innovatie daadwerkelijk plaatsvindt en de WOR ook relatief goed wordt nageleefd. Hij combineerde daarvoor jurisprudentieonderzoek en archiefonderzoek met interviews met betrokkenen in de praktijk.
 
Resultaten
De belangrijkste bepalingen in de WOR die toezien op innovatie functioneren in de verpleeghuiszorg niet of nauwelijks, concludeert Coenmans. In het geval van het technologieadviesrecht is de oorzaak dat het juridisch niet goed in elkaar steekt. Daarnaast is de bepaling over het instemmingsrecht voor personeelvolgsystemen achterhaald door de ontwikkeling van nieuwe technologie. De ondernemingsraad wordt wel vroegtijdig betrokken bij innovaties, maar dat is vooral om de verstandhouding tussen ondernemingsraad en bestuur goed te houden.
Voor het slagen van het innovatieproces is het essentieel om het personeel goed te betrekken en aan te sluiten bij wat zij nodig hebben, zo blijkt uit het onderzoek, maar daarvoor kan het best direct met het personeel gecommuniceerd worden en is de ondernemingsraad nu niet nodig. Coenmans ontwikkelde een model met zeven stappen die een zorginstelling kan zetten om een innovatie succesvol omarmd te krijgen: faseren, inspraak, communicatie over noodzaak, laagdrempelige technische ondersteuning, tijd beschikbaar stellen, samenwerkingsverbanden aangaan en verzilveren.
 
Aanbevelingen voor de WOR
Coenmans beveelt aan om het informatierecht van de ondernemingsraad uit te breiden en vereenvoudigen. Als wordt vastgelegd dat de ondernemingsraad tijdig over geïnformeerd moet worden over wat er zoal speelt of gaat spelen in de instelling, waaronder het gebruik van nieuwe technologie, wordt het technologieadviesrecht overbodig. Het instemmingsrecht rondom personeelvolgsystemen en privacy zou daarnaast beter aan kunnen sluiten bij huidige technologie en praktijk, door het meer toe te spitsen op systemen die als specifiek doel hebben om het personeel te volgen, zoals camera’s. Volgsystemen zoals smartphones en laptops blijken in de praktijk niet werkbaar.
 
Promotie
Mr. Robbert Coenmans promoveert op woensdag 31 mei 2023 om 16.30 uur in de aula van Tilburg University. Titel proefschrift: Technologierechten van de ondernemingsraad in de zorgpraktijk. Promotor: prof. dr. A.C.J.M. Wilthagen, copromotor: dr. mr. S.F.H. Jellinghaus. De promotie kan ook per livestream gevolgd worden.
 

Doorsturen  |  Reageer  |  Nieuwsbrief